CRACKING ETA FRACKING

Aurten, Batxilergoko 1.D taldeko ikasleek MGZ irakasgaian frackingari buruzko lan interesgarri bat egin dute. 

Apirilaren 10ean, 2. Batxilergoko gela batean lan honen aurkezpena egin zuten. Hizlariak Endika Aldama, Irune Mínguez eta Alex López izan ziren.

Hona hemen aurkezpena hau egiteko erabili duten lana.

 

 

FRACKING

            Haustura hidraulikoa (fracking) presio handiko fluido baten bidez harri-geruzak hausteko prozesua da. Oro har, petrolioa, gas naturala edo beste substantzia batzuk lurzorutik erauzteko sortutako prozesua da. Haustura-lan bakoitzean, putzu bat zulatzen da erreserbak dituzten harri-formazioetan. Presio handiko fluidoa injektatzeak zartadura berriak sortzen ditu harkaitzean, erregai fosilen erauzte-tasak handituz. Hausturen zabalera mantentzeko, habetzaile bat sartzen da fluidoan, hau da, hausturak ixtea galaraziko duen elementu bat: harea, zeramika-zatiak, edo beste zenbait partikula. Putzu bat ustiatzen denean 5-6 urteko batez besteko iraupena du.

                                                                                                                                                                                                 

Fraking-aren hasiera:

Lehendabizi, haustura hidraulikoak nitroglizerinarekin egin ziren gutxi gorabehera 1860. urtean, Ipar Amerikako kostetan. Ondoren, 1930an nitroglizerina alde batera utzita azidoak baliatu zituzten haustura hidraulikoa egiteko. Baina Bigarren Mundu Gerraz geroztik, urarekin hasi ziren egiten haustura hidraulikoa, eta aldi berean dinamita ere erabiltzen zuten, urarekin batera. Azkenean, Stanolind Oil enpresa metodo hori 1949an industrialki erabiltzen hasi zen. Harea erabiltzen da pitzadurak ez apurtzeko edo ez estutzeko, urarekin batera. 1980an Estatu Batuetan arbel-gasa hasi ziren hartzen, metanoz osatua. Gehienetan hori erabiltzen da gaur egun.

Gas hori 400 metro eta 5000 metro artean izan ohi da, eta zulaketa handiak egin behar dira gas mota hori aurkitzeko. Gas hori hasi zen ateratzen Coloradon, Wyomingen, Utahn nahiz Texasen. Leku horiek fabrika handiak dituzte, metodo horrekin ateratako gasa kontsumitzen dutenak. Estatu Batuetan 2008 eta 2012 artean, haustura hidraulikoaren erabilera %40 gehitu da. Hausturaren metodoa hasi zenetik 2011 arte, 2,5 milioi haustura egin dira mundu osoan. Aurrerantzean arazo larria sortuko dela uste da, hurrengo 20 urteetan gasaren eskaria %30 igoko dela aurreikusi delako, eta, beraz, haustura hidraulikoa egiten duten instalazio gehiago beharko delako munduan.

Ingurumenarekiko inpaktuak:

• Lur okupazioa, gehien batean eremu naturalen eta nekazal inguruen okupazioa.
• Landa eremuen industrializazioa.
• Kutsadura atmosferikoa.
• Uraren eta akuiferoen kutsadura.
• Metano ihesak.
• Lurrikarak
• Pertsonen osasunarengan arazo larri asko gerta daitezke.

Aldeko iritziak:

Fracking-a teknika merkea da (beste batzuekin konparatuta),gas pizarra asko dago munduan oraingoz eta lehiakorra da. Lan postuak sortzen ditu eta inportazioak murrizten dira, beraz gastuak ere.

Kontrako iritziak:

Arazoa ez da soilik lurzoruan gai kimiko horiek tonaka injektatzea. Ur eta gehigarri horiek guztiak toki batetik bestera garraiatu eta in situ gorde behar dituzte. "Nahasketa guztiak bertan egiten dituzte, eta, elementu toxiko horiek uretan diluitu barik manipulatzerakoan, lurrera eror daitezke eta akuifero batera heldu. Enpresek ez dute zehaztu zein gehigarri eta zein neurritan erabiltzen dituzten haustura egiteko, patentearen sekretu industrialak babestuta. Elementuen artean, elementu kantzerigenoak erabiltzen baitituzte; bentzenoa, esate baterako. Klima aldaketa eragiten duten eta  negutegi efektua sortzen duten gasen isurketak egiten dituzte. Erauzteko modua da arazoa, metano-ihesak egon daitezkeelako. Lurpeko urak kutsatzeko arriskuak daude eta lurrikarak sortzeko ere.

Kontrako eta aldeko iritziak:

Fracking-a Estatu Batuetan:

AEBetatik ikerketa eta datu ezberdinak heltzen ari zaizkigu fracking-aren balizko etorkizunaren adierazle gisa. Duela hilabete batzuk, adibidez, bolo-bolo ibili zen errentagarritasun ekonomikoaren ikuspegitik gasa erauzteko modu honek ez duela justifikaziorik. Asteotan berriz, beste bi berri esanguratsu heldu zaizkigu AEBetatik. Batetik, Won-Young Kim geofisikoak Ohioko Youngston herrian egindako ikerketaren emaitzak heldu zaizkigu. Aktibitate sismiko txikiko herri horretan, duela bi urte hasi ziren lurrikarak, erauzketa hasi eta hamahiru egunera; 2012ko otsailera arte 109 aldiz egin zuen dar-dar lurrak, hobia itxi zuten arte, hain zuzen ere. Kimen ikerketaren arabera, lurrikarok sakoneko hondar-uren injekzioek eragindako presio igoeran dute iturria, izan ere, injekzioen ondorioz jada existitzen zen faila irristatu egin da. Ikerketak, gainera, argi erakusten du erauzketarik gabeko egunetan (jaiegun esanguratsuetan) aktibitate sismikoa gutxitu egiten dela. Gurean ere nahiko ohituta gaude obra faraonikoen inguruetan aktibitate sismikoa nola handitzen den ikustera, eta nahiko logikoa dirudi kausa-efektuak fracking-aren kasuan ere. Hori bai, ez legoke soberan erlazio hori zientifikoki ezarri ahal izatea.

Lur azpiko presio aldaketen eraginez, baina, ez dira soilik lurrikarak ematen. Louisiana estatuaren hegoaldean dagoen Bayou Corne herria lurrak irensteko arriskuan dagoela jakinarazi dute aste honetan bertan. Duela urtebete, 2012ko abuztuan, herriko akuiferoan 5.000 metro koadroko eta ehunka metroko sakonerako zuloa aurkitu zutenean, 350 herritar ebakuatu egin behar izan zituzten. Azken urte honetan zehar, zuloa akuiferoko izaki bizidunak irensten ari da eta irudi ikusgarriak heltzen zaizkigu egun bertatik; zuhaitzak oso-osorik akuiferoan desagertzen ikus ditzakegu. Antza, dagoeneko 250.000 metro koadro izan ditzake zuloak, adituen aburuz AEBetako hondamendi natural handienetakoa den honetan. Eta okerrena, gainera, ez da zuloak azkenean Bayou Corne irensteko arriskua, baizik eta Texas Brone enpresa petrokimikoaren erauzketak petrolio eta gasez inguraturiko gatz deposituaren kolapsoa eragin duela, akuiferora eta airera leherkorrak diren milioika metro kubiko gas askatuz.

Fracking-a Argentinan:

Hemendik hiru urtetara, Argentinak zuen behealdia erregai fosilekiko berriro igo dezake gasa eta petrolioa kantitate handian aurkitu delako.

Hori gerta ahal izateko, jakintsuek diote hainbat arau bete behar direla, esaterako: diru laguntzak edukitzea etekin on bat ateratzeko, beste energiak garestiak direla beraz hau merkeagoa izan behar du eta denboran zehar horiez aldatzea. Gainera kontsumitzaileei zerbitzua baliagarria izan behar da.

Berrio on bat gasa ustiatzen duten enpresentzako da lehen geneukan teknologia ez zen baliagarria gasa eta petrolioa ateratzeko baina gaur egun bai.

http://www.taringa.net/posts/noticias/13164236/El-Fracking-llega-a-Argentina-Alerta.html (lehenego bidioa)

Fracking-a Europan:

Europako hainbat lurraldetan debekatu egin dute haustura hidraulikoa, Frantzian, Bulgarian, Irlandan, Errumanian, Txekiar Errepublikan edota Alemaniako hainbat estatutan, esaterako. Beste batzuetan, Austrian kasu, limite zorrotzak ezarri dituzte frackinga erabiltzeko.

Europako parlamentuak erabaki du Estatu batek frackinga egin nahi badu hainbat arau errespetatu behar dituela, batez ere ingurumen arauak.

Europan, Poloniak dauka gas gehien. Hala ere, Europar Batasunaren arabera, Europan mota honetako gas gutxi dago kontsumo energetikoaren joerak aldatzeko.Atzerriko eta Espainiako enpresak meatoki bila ari dira iparraldean eta Ebro eta Guadalquivir ibaien ibarretan.

Jakintsuek esaten dutenez, Europan Frackinga garestia izango da kantitate handietan ez dagoelako eta gainera kanpotik energia erosten jarraitu behar dugulako.

Fracking-a Euskal herrian:

Euskal Herrira ere iritsi da fracking-aren afera. Oihartzun handiena Araban izan badu ere, Nafarroa, Bizkaia eta Gipuzkoari ere eragiten dio auziak, Gaztela eta Leon, Kantabria eta Errioxari eragiten dion bezala. Halere, indar handiena Araban hartu du fracking-aren aurkako mugimenduak, Gran Enara bezala ezagututako proiektuak herrialde horretan eragiten baitu zuzenean.

Araban Fracking Ez plataforman argi dute prozesu baten hasieran besterik dela. Hala ere, oso arriskutsutzat jotzen dute baimena eman izana, bidearen lehen pausua dela uste dutelako, eta ikerketa horiek fracking-a egiteko erabili izan direlako.

Frackingaren aurkako hainbat taldek -Fracking Ez Aiaraldea, besteak beste- adierazi dute TESLA enpresak ez dituela ikerketa sismikoak bukatu protestak herrikoiak direla eta. Aurkariek jakinarazi dute enpresak 6 ibilbide egin behar zituela SAIA baimenaren eremuan eta gehienez erdia egin duela.

Aurkarien artean Laudio, Amurrio eta Arrankudiaga-Zolloko herritarrak egon dira. Haien ustez TESLAk helburu guztiak ez betetzea herri mugimenduaren lorpena izan da. Haustura hidraulikoaren aurkako bozeramaileek azaldu dute SAIA baimenaren ikerketen harira sortu diren protestatan asko garatu dela mugimendua eta Orozkon zein Laudion eta Aiaran eman diren mobilizazioak aipatu dituzte eredu gisa

Amurrio fracking gabeko udalerria da. Herriaren sarreran kartel batean jartzen duen moduan.

TALDEKO IRITZIA:

Alde batetik uste dugu beharrezkoa dela energia lortzeko irtenbide berriak aurkitu behar direla, eta egia da gas naturalak bero ahalmen handia duela eta horrekin energia ugari lor dezakegu. Beste alde batetik uste dugu, fracking-a kaltegarria dela bai guretzat eta bai ingurumenarentzat. Horregatik uste dugu energia lortzeko beste irtenbide batzuk badaudela; baina ez da haietan diru asko inbertitzen, abididez: eolikoa, marea energia, energia fotovoltaikoa, fusioa (ikertzen dauden metodo bat)… Gainera uste dugu herriak erabaki behar duela fracking-a nahi duen ala ez, azken finean herritarrok garelako hemen bizi garenak eta gas hori ez delako bakarrik guretzat, beste hainbat hirietako jendeentzako ere, baina ondorioak guk dauzkagu.

Era berean, uste dugu AEB izugarrizko ustiapena egiten hari direla fracking-arekin. Dokumental askotan ikusten dezakegu frackiak kalte izugarriak egiten hari dela: putzuak kutsatu, ur gasarekin ateratzen da, lurrikara asko, fauna gero eta urriagoa da…

Iritziko da egun bat non gas naturala agortuko dela, eta zer egingo dugu egun hori iristen denean? Beste energia metodo batzuk bultzatu beharko ditugu. Zergatik ez orain, eta frackingak egiten dituen kalte guztiak eragotzi?